Στην σκέψη μας, τις ημέρες αυτές του Σεπτέμβρη, πρώτη λάμπει σαν φωτεινό μετέωρο κι ερχόμαστε να αποτίσουμε φόρο τιμής στην γενναία, πολύτεκνη ηρωίδα της Αντιστάσεως κατά της Γερμανικής Κατοχής, Λέλα Καραγιάννη.
Γεννήθηκε στην Λίμνη Ευβοίας το 1898. Γονείς της ο Αθανάσιος Μηνόπουλος και η Σοφία Μπούμπουλη, της ιστορικής οικογενείας Μπούμπουλη εκ Σπετσών. Στο αίμα της κυλούσε το ηρωικό αίμα της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας. Γενιά-γενιά το αίμα αυτό μεταγγιζόταν και φιλτραριζόταν για να δώσει έναν πολύτιμο καρπό στο δένδρο της Λευτεριάς, την Λέλα Καραγιάννη! Δίπλα της ο Μικρασιάτης σύζυγός της Νικόλαος Καραγιάννης, φαρμακέμπορος. Ένα ζευγάρι ταιριαστό, με πίστη, όραμα, φλόγα, ανησυχίες, ιδανικά. Απόδειξη η πολύτεκνη οικογένειά τους με τα επτά βλαστάρια τους: Ιωάννα, Γιώργο, Ηλέκτρα, Βύρωνα, Νέλσωνα, Νεφέλη, και Ελένη.
Αυτή η οικογένεια με το μπουρλότο του ‘21 στην ψυχή, με το ανήσυχο πνεύμα και αίμα της Μπουμπουλίνας να βράζει στις φλέβες, έγινε ο πυρήνας –από τις πρώτες κιόλας ημέρες της Κατοχής– της αντιστασιακής οργανώσεως «Μπουμπουλίνα». Τεράστιο έργο σε πολλούς τομείς που συνεχώς μεγάλωνε και μεγαλουργούσε. Αρχικά ασχολήθηκε με την περισυλλογή, απόκρυψη, υγειονομική περίθαλψη, τροφοδοσία και φυγάδευση Βρετανών, Αυστραλών, Καναδών και Νεοζηλανδών αξιωματικών και στρατιωτών, στην Μέση Ανατολή ή στις ομάδες Ζέρβα και Ψαρρού. Ας σημειωθεί ότι τα έξοδα και η χρηματοδότηση βάρυνε ουσιαστικά την ίδια. Στην συνέχεια υπήρξαν πολλοί που την βοήθησαν και πύκνωναν τις τάξεις της Οργανώσεως.
Το καταπληκτικό ήταν το πως η διαισθητική της κεραία εντόπιζε άτομα τα οποία ανήκαν στο εχθρικό στρατόπεδο και τα έπειθε να συνεργαστούν μαζί της. Ιταλοί και Γερμανοί προσέφεραν ανεκτίμητες υπηρεσίες στην Πατρίδα μας κάτω από την εμπνευσμένη καθοδήγηση της Λέλας Καραγιάννη. Μέσα από αυτή την αγαστή συνεργασία έρχονταν οι επιτυχίες σε φυγαδεύσεις, δολιοφθορές, αποδράσεις, πληροφορίες στο Συμμαχικό Στρατηγείο, σωτηρία κρατουμένων, εξάρθρωση προδοτών κ.λπ.
Επικεφαλής από την σύλληψη ενός σχεδίου, την οργάνωση, επίβλεψη και εκτέλεση μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια η Λέλα. Τακτικά τα ραδιοφωνικά κύματα του Καΐρου εκφωνούσαν την φράση: «Ευχαριστούμε το άρωμα!» Ήταν το σύνθημα ότι η αποστολή είχε διασωθεί. Άρωμα Ελπίδας, άρωμα Λευτεριάς η αδάμαστη Λέλα Καραγιάννη! Άοκνη μυρμηγκοφωλιά η οργάνωση «Μπουμπουλίνα».
Εργάστηκαν έτσι μέχρι τις 11 Ιουλίου 1944, όταν από απροσεξία και αμέλεια μελών της οργανώσεως «Απόλλων» απεκαλύφθη έγγραφο που αφορούσε στην δράση της Καραγιάννη. Οι Γερμανοί την συνέλαβαν την ίδια ημέρα στο νοσοκομείο του Ερυθρού Σταυρού όπου νοσηλευόταν για υπερκόπωση.
Την ίδια νύκτα συνέλαβαν πέντε από τα παιδιά της. Ο σύζυγός της, η Ελένη και ο Γιώργος διέφυγαν. Στα μπουντρούμια της Μέρλιν, τα βασανιστήρια φρικτά. Η Ηλέκτρα που ήταν έγκυος απέβαλε και βασανιζόταν έναν ολόκληρο μήνα με ακατάσχετη αιμορραγία, χωρίς να την δει ένας γιατρός! Δεν μίλησε κανείς. Σειρά της μάνας. Την κρέμασαν, της εξάρθρωσαν τα χέρια, της έκαψαν τα άκρα, της τρύπησαν τα πλευρά. Χωρίς νερό την βασάνιζαν τρεις ημέρες…
Τέλος της παρουσίασαν τον υιό της Νέλσωνα και της δήλωσαν ότι θα τον εκτελέσουν επί τόπου αν δεν ομολογήσει. Μέσα από το ράκος που την είχαν καταντήσει, η ψυχή έδωσε φθόγγους στην ηρωίδα για να απαντήσει σαν αληθινή Μπουμπουλίνα: «Ζητείτε από μία Ελληνίδα μάνα να προδώσει τους συνεργάτες της και την πατρίδα της, με την απειλή του τυφεκισμού των παιδιών της. Ε, λοιπόν μάθετε ότι τα παιδιά μου ανήκουν εις την Ελλάδα!» Στην φυλακή στο Χαϊδάρι την μαχαίρωσαν και τα μαρτύρια της συνεχίστηκαν. Όμως την περιποιήθηκαν οι συγκρατούμενές της. Κι εκείνη στάθηκε για όλους -όπως πάντα- μάνα και ψυχή…
Εκτελέσθηκε την αυγή της 8ης Σεπτεμβρίου 1944, ψάλλοντας τον Εθνικό Ύμνο και χορεύοντας τον χορό του Ζαλόγγου, εμψυχώνοντας μέχρι την τελευταία στιγμή τους υπόλοιπους μελλοθανάτους πατριώτες. Διάτρητο από σφαίρες το κορμί της, ετάφη κρυφά από φίλους στο Β’ Νεκροταφείο στα Πατήσια, λίγες μόνο ημέρες πριν να χαράξει η Λευτεριά. Με απέλπιδες ενέργειες ο δραματικός Νικόλαος Καραγιάννης κατόρθωσε ώστε να σωθούν: από την εκτέλεση ο Βύρων και ο Νέλσων.
Στην Λέλα Καραγιάννη απενεμήθησαν πολλές τιμητικές διακρίσεις. Μα εκείνη δεν αγωνίσθηκε γι’ αυτό! Αγωνιζόταν με ένα πάθος για την λευτεριά, λες κι η απελευθέρωση εξαρτάτο προσωπικά από αυτήν! Τελικά ήταν το γονίδιο της Μπουμπουλίνας, που μετέτρεψε την απλή νοικοκυρά της Κυψέλης σε ηρωίδα, σύμβολο και παράδειγμα για τις επερχόμενες γενιές.
Ταπεινό δαφνόκλαδο το δικό μας αφιέρωμα στην πολύτεκνη Ελληνίδα μάννα, στην ηρωίδα μας Λέλα Καραγιάννη, που άναψε στην Παναγία 46 λαμπάδες, τα χρόνια της, ανεβαίνοντας βήμα-βήμα με την θυσία και με το μαρτύριό της το μονοπάτι της λευτεριάς!
της Ελίνας Μαστέλλου-Γιαννάκενα
