ΓΙΑΝΝΗ Σ. ΤΣΙΑΝΤΗ : ΒΕΛΩΤΟΥΛΑ – ΖΩΟΔΟΧΟΣ ΠΗΓΗ

ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΑΦΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΥ ΔΑΣΚΑΛΟΥ 
ΓΙΑΝΝΗ  Σ. ΤΣΙΑΝΤΗ

Γράφει ο Θανάσης Φ. Πατσογιάννης

Ήταν παλιά επιθυμία του Γιάννη Τσιαντή, συγχωριανού, συναδέλφου και φίλου, να καταθέσει τη μαρτυρία του για τον μικρό οικισμό του χωριού μας Βελωτούλα και το εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής, το αρχαιότερο και το αξιολογότερο της περιοχής μας, μετά το μοναστήρι του Προυσού.

Αποδέχτηκα με ιδιαίτερη ευχαρίστηση την πρότασή του να καταγράψω εγώ τις γνώσεις του, τις παρατηρήσεις του και τα συμπεράσματά του για το θέμα, καταστάλαγμα πολύχρονης ενασχόλησης και μετά ζήλου ενδιαφέροντός του για τον τόπο μας και τον λαϊκό πολιτισμό των προγόνων μας. Και για να έχει μάλιστα περισσότερο ενδιαφέρον η ανεπιτήδευτη αυτή συνέντευξη και να είναι πιο εναργής αποφασίσαμε να πραγματοποιηθεί επιτόπου. Έτσι, απόγευμα της 11^ης Σεπτεμβρίου 2012, βρεθήκαμε στη Βελωτούλα. Σταματήσαμε πάνω από την πηγή, ΝΑ του οικισμού, από όπου είχαμε πανοραμική θέα και ο Γιάννης, με την εμβρίθεια αλλά και την ευκρίνεια που πάντα τον διέκρινε και συνεχίζει να τον διακρίνει παρά την ηλικία του, άρχισε τη διήγησή του:

- Είναι γνωστό σε μας, ότι το όνομα Βελωτούλα είναι υποκοριστικό της λέξης Βελωτά. Η Βελωτά είναι όμορος κοινότητα και ιδιαίτερη πατρίδα του αείμνηστου βουλευτή Παύλου Μπακογιάννη.

Η Βελωτούλα είναι μικρός οικισμός της Αντράνοβας. Ο οικισμός αυτός παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις ιδιορρυθμίες του, τη δράση του και τα ιστορικά του μνημεία. Η χρονική εποχή που αναφερόμαστε δεν είναι η σλαβική κατοχή, που δε μας άφησε κανένα στοιχείο, εκτός από ονόματα χωριών(πχ Αντράνοβα, Λάστοβο, Προστοβά κ.α.) αλλά η τουρκοκρατία. 

Οι Τούρκοι, λαός φιλοπόλεμος, απολίτιστος και βάρβαρος, έκαναν τη ζωή των σκλάβων πιο χειρότερη από τους Σλάβους. Η ζωή των σκλάβων για τους Τούρκους, δεν είχε καμιά αξία. Για το δίχως τίποτα τους έκοβαν το κεφάλι.

Οι εδώ κάτοικοι όμως πολύ νωρίς κατάλαβαν τη νοοτροπία των Τούρκων, που ήταν το μπαξίσι. Όσα περισσότερα έδινες τόσα περισσότερα κέρδιζες. Και επειδή αυτοί ήταν δουλευταράδες και απασχολούνταν με τη γεωργία, την κτηνοτροφία και τη μελισσοκομία, είχαν τον τρόπο τους να δίνουν στους Τούρκους τη μίζα τους και με αυτό να πετυχαίνουν πολλά.

Το έδαφος του οικισμού ήταν επικλινές αλλά πολύ γόνιμο, με πολλά νερά και με αρκετά μεγάλη έκταση για 6 οικογένειες. Έφτιαξαν πεζούλες, φύτεψαν κλίματα και οπωροφόρα δέντρα. Έφταιξαν σπίτια με διαστάσεις 6x9 μέτρα, αποθήκες κλπ. Οι κάτοικοι της Βελωτούλας ήταν αυτάρκεις γιατί ο τόπος παρήγαγε όλα τα βασικά προϊόντα. Ήταν έξυπνοι, διπλωμάτες, φιλότιμοι, φιλόξενοι αλλά και περήφανοι.

Λίγες οικογένειες, αδελφωμένες και υπάκουες στους γερόντους (εθιμικό δίκαιο). Οι γέροντες έλυναν τις διαφορές και τα προβλήματα που ανέκυπταν. Έπαιρναν μέρος στις διαπραγματεύσεις με τους Τούρκους φοροεισπράκτορες για τις λεπτομέρειες της «δεκάτης» και για άλλα θέματα που αφορούσαν τη σκληρή ζωή των σκλάβων.

 Εκτός από τα δεινά της τουρκοκρατίας οι κάτοικοι έπαθαν και μεγαλύτερη συμφορά από τη μεγάλη κατολίσθηση των 3/4 της περιουσίας τους….

Και στο σημείο αυτό ο Γιάννης με οδήγησε ανατολικά στη στροφή του δρόμου προς τις Μυτάδες και συνέχισε:

─ Η πλατιά ρεματιά που βλέπουμε μπροστά μας, η οποία διακρίνεται από τη βλάστησή της που φαίνεται ότι είναι μεταγενέστερη, μέχρι την απέναντι ράχη, όπου η Βρωμόβρυση, προήλθε από μεγάλη κατολίσθηση που έγινε πριν από εκατοντάδες χρόνια.

Τα υλικά της κατολίσθησης κατέληξαν στην τοποθεσία όπου σήμερα ονομάζεται Σάρα κατ΄ Λάκκα, προφανώς από τον τρόπο που αυτή δημιουργήθηκε.

Ύστερα από την κατολίσθηση η περιουσία τους συρρικνώθηκε στη σημερινή έκταση η οποία δεν ήταν και ολόκληρη δική τους αφού το 1/3 αυτής ήταν ιδιοκτησία του παππού μου Ιωάννη Τσαντή, που ήταν και ο μόνος γεωργός που είχε ζευγάρι βοδιών δικό του.

Η έλλειψη γεωργικού κλήρου έφερε τη δυστυχία και τη φτώχεια στους κατοίκους. Οι νέοι άνδρες έφευγαν από τον τόπο τους προς αναζήτηση καλύτερης τύχης σε διάφορα μέρη και ιδίως στην περιοχή της Πάτρας και της Αχαϊάς ως εργάτες. Η μετανάστευση των αγοριών ήταν τρυπάνι στην καρδιά των γονιών. Είχε όμως και ένα μεγάλο καλό: τα αγόρια έστελναν εμβάσματα στις οικογένειες τους γεγονός που απάλυνε τον πόνο της ξενιτιάς.

Δεν ήταν όμως και λίγοι εκείνοι που διακρίθηκαν και πρόκοψαν ως έμποροι και μικροβιοτέχνες. Δεν ξέρω αν οι μετανάστες εκείνα τα χρόνια διέπρεψαν στα γράμματα. Γνωρίζω όμως σήμερα ότι γόνος της οικογένειας Κούτσελου, ο Ανδρέας Δ. Κούτσελος, είναι καθηγητής Χημείας στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Οι νέες παντρευόντουσαν στα γύρω χωριά και ιδιαίτερα σε χωριά της Ορεινής Τριχωνίδας.

Η τελευταία εξάδα των οικογενειών που εσφράγισαν τη ζωή της Βελωτούλας ήταν οι εξής:

1) Τσιλιμέκη Ιωάννη, 2)Κούτσελου Ανδρέα, 3)Χατζή Νικολάου, 4) Κολοκυθά Νικολάου, 5) Κολοκυθά Κων/νου και 6) Χατζή Κων/νου.Σήμερα κατοικείται μόνο το σπίτι της Φωτεινής Γ. Κολοκυθά και μόνο κατά τους θερινούς μήνες.

- Αγαπάω τη Βελωτούλα γιατί και εγώ, στα παιδικά μου χρόνια, έζησα ανάμεσα στους ανθρώπους της και τους γνώρισα «εξ απαλών ονύχων». Εκείνο που θέλω να επισημάνω και που είναι εκπληκτικό και παράδοξο και όμως αληθινό, είναι ότι στη Βελωτούλα, επί σειρά πολλών δεκαετιών οι οικογένειες παρέμειναν πάντα, χωρίς αυξομειώσεις στον αριθμό 6. Τώρα στα 87 μου αυτή η διαπίστωση μου δημιούργησε μια έμμονη ιδέα ότι πρέπει να απαντήσω σε δύο καυτά ερωτήματα :

1^ον: Γιατί οι οικογένειες της Βελωτούλας παραμένουν σταθερά στον αριθμό 6;

2^ον: Γιατί το εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής χαρακτηρίστηκε από την Αρχαιολογική

Υπηρεσία ως ΑΞΙΟΛΟΓΟ ΜΝΗΜΕΙΟ;

Α. ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟ ΠΡΩΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ

Η παράδοση λέει ότι κάποτε οι κάτοικοι της Βελωτούλας, πιεσμένοι αφόρητα από τη συμπεριφορά των Τούρκων, καλέσανε το Δεσπότη της περιοχής να τους επισκεφθεί, να τους ευλογήσει, να τους ενθαρρύνει και να μεσιτέψει στον Τούρκο Πασά για να τους ελαφρύνει από τους αβάσταχτους φόρους και να κάνει τη ζωή τους λίγο ανθρώπινη. Κανόνισαν και το ποσό της αμοιβής του Δεσπότη. Ο Δεσπότης ήρθε, τους ευλόγησε, τους ενθάρρυνε και τους έταξε πολλά. Έλα όμως που στο τέλος οι γέροντες θεώρησαν το ποσό που ζήτησε ο Δεσπότης υπέρογκο και δεν του το έδωσαν ολόκληρο. Τότε ο Δεσπότης θύμωσε και τους καταράστηκε: « Να είστε καταραμένοι. Το χωρίο σας να μην προκόβει. Και οι οικογένειες σας να είναι 6 μέχρι Δευτέρας Παρουσίας».

Μακάρι οι κατάρες και οι ευχές να πιαναν τόπο, να επαληθεύονταν. Τότε η ζωή των ανθρώπων θα ήταν πιο χαρούμενη γιατί οι ευχές θα ήταν πολύ περισσότερες από τις κατάρες. Δεν γίνονται όμως αυτά γιατί οι ευχές και οι κατάρες είναι τα κατά συνθήκη ….ψεύδη.

Η αλήθεια είναι ότι οι κάτοικοι του οικισμού ήταν μια φάρα (ένα σύνολο οικογενειών με δικό τους αρχηγό) αποτελούμενη από 6 οικογένειες. Ζούσαν με απαράβατα ήθη και έθιμα όπως για παράδειγμα:

·        Όταν γινόταν ένας γάμος το πρωτότοκο αγόρι ήταν ο διάδοχος του αρχηγού της οικογένειας και ο κληρονόμος της περιουσίας.

·        Τα κορίτσια δεν πήγαιναν στο σχολείο. Βοηθούσαν την οικογένεια στις αγροτικές δουλειές και γινόντουσαν πολύ καλές νοικοκυρές.

·        Με την εργασία και τις οικονομίες της οικογένειας έφτιαχναν τη μικρή τους προίκα και περίμεναν τους γαμπρούς να έρθουν να τις ζητήσουν σε γάμο.

Θυμάμαι ότι σε διάστημα 80 ετών στη Βελωτούλα έγιναν πέντε γάμοι:

α) Ο γάμος του Ηλία Ν. Χατζή ο οποίος έκανε ένα αγόρι τον Νίκο. Ο ίδιος όμως πέθανε νεότατος από αναθυμιάσεις δηλητηρίου με το οποίο έφτιαχνε φόλες για τα κουνάβια και τις αλεπούδες.

β) Ο γάμος του Γεωργίου Κ. Κολοκύθα που έκανε τη Φωτεινή. Ο ίδιος πέθανε από πούντα (κρυολόγημα).

γ) Ο γάμος του Βασίλη Ιωάννου Τσιλιμέκη που, μετά το γάμο, μετοίκησε στη Βελωτά.

δ) Ο γάμος της Ελένης Κ. Χατζή που πήρε ως σύζυγό της, τον Βασίλη Πατσοκώστα από την Αντράνοβα. Μετά το γάμο τους έφυγαν για την Αμερική.

ε) Ο γάμος του Ιωάννη Κούτσελου που πήγε σώγαμπρος στην Αντράνοβα στην οικογένεια Θεοδοσίου Τσιαντή.

            Με τους γάμους αυτούς δεν υπήρξε καμία αλλοίωση στον αριθμό των οικογενειών. Καμιά οικογένεια δεν αποφάσισε να φύγει για εύρεση καλύτερης τύχης. Γαλουχημένοι στα ήθη και τα έθιμα της φάρας προτίμησαν να είναι φτωχοί και αφέντες στον τόπο τους παρά ζήτουλες στους δρόμους και τα σοκάκια των πόλεων. Με αυτές τις ιδέες μεγάλωναν και πέθαιναν. Αυτές οι ιδέες έφεραν τον αναλλοίωτο αριθμό των 6 οικογενειών μέχρι το 1946, που ξεριζώθηκαν και έφυγαν ως ανταρτόπληκτοι για το Αγρίνιο και τα χωριά της Τριχωνίδος.

Αυτή είναι η απάντηση στο ερώτημα. Να σημειωθεί ότι το φαινόμενο αυτό δεν παρατηρήθηκε σε άλλους οικισμούς του χωρίου μας. (Παρηγόρι, Αμπέλια, Λάκκωμα)

Β. Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΕΡΩΤΗΜΑ

Κατευθυνθήκαμε μετά βόρεια για να επισκεφθούμε τη Ζωοδόχο Πηγή. Πρόκειται για ένα μικρό εκκλησάκι, εξωτερικών διαστάσεων 8μ. μήκους και 5,5μ. πλάτους, ρυθμού βασιλικής μετά τρούλου, μοναδικού στην περιοχή μετά το ναό της Προυσιώτισσας.

Σύμφωνα με επιγραφή σε εντοιχισμένη πέτρα ψηλά στην πρόσοψη « ο Ναός ούτος ανηγέρθη υπό του εντιμοτάτου Νικολάου Λιθαρά εκ κωμοπόλεως Καρπενησίου 1771».

Ο Γιάννης Τσιαντής ύστερα από ενδελεχή έλεγχο των στοιχείων της επιγραφής έχει καταλήξει στην εκτίμηση ότι ο προτελευταίος αριθμός δεν είναι «7» αλλά «9». Επομένως θεωρεί ως έτος ανέγερσης του ναού το 1791.Το πρόβλημα προέκυψε από το γεγονός ότι η πέτρινη πλάκα πάνω στην οποία χαράχτηκε η επιγραφή έχει μαλακή σύνδεση (κέχρινη) με αποτέλεσμα να είναι εύκολη η τριβή της επιφάνειας και η αλλοίωση των γραμμάτων, μερικά των οποίων έχουν καταστεί δυσανάγνωστα.

Αναφερόμενος στην κτιριακή κατάσταση του ναού είπε:

─ Πριν από μερικές δεκάδες χρόνια κινδύνεψε να καταρρεύσει ολοσχερώς λόγω φθορών και διαβρώσεων κυρίως από τις βροχές και τα χιόνια. Τη δεκαετία του 1970 ο τότε ιερέας ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Μπακογιάννης, ανέλαβε την πρωτοβουλία για τη σωτηρία του ναού. Ανέθεσε στους μακαρίτες Κώστα Γιαννόπουλο από τα Ισώματα και Κώστα Β. Πλακιά από την Αντράνοβα, ως βοηθό, την εκτέλεση εργασιών επισκευής της στέγης που αποδείχθηκαν πράγματι σωτήριες. Συγκεκριμένα αφαιρέθηκε όλη η στέγη πλην του τρούλου της εκκλησίας, καλύφθηκε η οροφή με δύο κεκλιμένες πλάκες από μπετόν και πάνω σ’ αυτές τοποθετήθηκαν αριστοτεχνικά οι συνηθισμένες στην περιοχή μας πέτρινες πλάκες (φ’ σάλες).

Η επιλογή της θέσης ανέγερσης του ναού, συνέχισε ο Γιάννης, αποτέλεσε αντικείμενο ιδιαίτερου προβληματισμού και περίσκεψης προκειμένου αυτή να εκπληρώνει τις απαιτούμενες για την περίπτωση προϋποθέσεις. Πρώτα πρέπει να σημειωθεί ότι για να κτισθεί ένας ναός που προοριζόταν να αφιερωθεί στη Ζωοδόχο Πηγή, τη Θεοτόκο, θα έπρεπε να επιλεγεί χώρος που να βρίσκεται κοντά σε….πηγή!.Στη συγκεκριμένη περίπτωση τέτοια πηγή υπήρχε – και υπάρχει και σήμερα –στην άλλη άκρη της Βελωτούλας. Όμως η θέση αυτή δεν συγκέντρωνε τις απαιτούμενες προϋποθέσεις για την ασφάλεια των γυναικόπαιδων και του ναού από τους διάφορους εισβολείς και ιδιαίτερα από τα αποσπάσματα των Τούρκων που συχνά επισκέπτονταν τη περιοχή για την είσπραξη των φόρων. Δεν ήταν δηλαδή μόνο εκκλησία αλλά και πύργος ασφαλείας, σύμφωνα με τα ειωθότα της εποχής εκείνης. Και ήταν συνηθισμένες σ’ αυτές τις περιπτώσεις και δηώσεις και βανδαλισμοί ιερών ναών και κακοποίηση κατοίκων.

Για λόγους λοιπόν ασφαλείας επιλέχθηκε τελικά η συγκεκριμένη θέση για να ανεγερθεί ο ναός, διότι:

1)      Από ΒΔ ήταν απροσπέλαστος, αφού καθόλο το μήκος χάσκει φοβερή απόκρημνη χαράδρα που ονομάζεται ¨της Εκκλησίας το Ρέμα» και φθάνει μέχρι το ποτάμι

2)      Ο ναός είναι ορατός από δύο σημεία ιδιαίτερης σημασίας: α) από τον Ψηλοσκούφη, βουνοκορφή Βόρεια του Αη Λια Βελωτάς και β) από τη Βιγλούλα, λόφο πάνω από τα Πυργάρια, απέναντι από τον Παρηγόρη. Από τα σημεία αυτά «εκπέμπονταν» προειδοποιητικά μηνύματα όταν πλησίασαν στην περιοχή Τούρκικα αποσπάσματα.

Συγκεκριμένα :

Την εποχή εκείνη δεν υπήρχαν δρόμοι. Δρομάκια και μονοπάτια υπήρχαν τα οποία έφτιαχναν οι κάτοικοι των χωριών με προσωπική εργασία για να επικοινωνούν μεταξύ τους. Δεν μπορούσαν σε τέτοια δρομάκια να περάσουν τους χειμερινούς μήνες τα άλογα των Τούρκων και για αυτό οι επισκέψεις τους γίνονταν πάντα τους θερινούς μήνες που επέτρεπαν οι καιρικές συνθήκες .Οι διαδρομές που ακολουθούσαν ήταν ή από το Μεγάλο Χωριό, οπότε ακολουθούσαν το δρόμο μέχρι τα διπόταμα και από εκεί ολοπόταμα για την Αντράνοβα ή από την Επισκοπή (χωριό που είχε πάρει το όνομά του διότι υπήρξε έδρα του τοπικού Επισκόπου και το οποίο σήμερα βρίσκεται καταποντισμένο στα νερά της τεχνητής λίμνης Κραμαστών) ακολουθώντας τη διαδρομή, και πάλι ολοπόταμα, Αγαλιανό, Σαρκίνη, Βελωτά, Βελωτούλα. Για την προστασία λοιπόν του οικισμού είχε οργανωθεί ένα σύστημα οπτικής προειδοποίησης με καπνό την ημέρα και με δαυλούς τη νύχτα για να γνωστοποιηθεί εγκαίρως η προσέγγιση των αποσπασμάτων και να ληφθούν τα ενδεδειγμένα μέτρα προστασίας των κατοίκων και του ναού. Συγκεκριμένα:

    Όταν το απόσπασμα ερχόταν από τον Αγαλιανό παρατηρητές από την περιοχή Βελωτάς έσπευδαν στο Ψηλοσκούφη και έστελναν μήνυμα.

    Όταν το απόσπασμα ερχόταν από Διπόταμα παρατηρητές από τον περιοχή του Παρηγόρη έσπευδαν στη Βιγλούλα και έστελναν από εκεί το μήνυμα.

Πέραν των ανωτέρω –και είναι αξιοσημείωτο- οι κτίτορες του ναού προέβλεψαν και υλοποίησαν ειδικές κατασκευές «ασφαλείας» για την αποτροπή και απόκρουση κάθε απόπειρας άλωσης της εκκλησίας:

    Η εκκλησία έκλεινε μόνο με μια πόρτα βαριά, ξύλινη ,σιδηρόδετη, μονόφυλλη, η οποία ασφάλιζε εσωτερικά με έμβολο από χοντρό ξύλο αριάς το οποίο εισχωρούσε οριζόντια σε ειδική τετράγωνη ξύλινη θήκη στο μέσον του κάθετου τοίχου της πόρτας. Εσύρετο μετά το κλείσιμο της πόρτας προς τον απέναντι κάθετο τοίχο και εισχωρούσε τώρα σε παρόμοια θήκη. Ήταν απόρθητη.

    Δεν υπήρχε κανένα παράθυρο από το οποίο θα ήταν ενδεχόμενο να επιδιωχθεί εισβολή. Η εκκλησία φωτίζεται από δύο τετράγωνους μικρούς φεγγίτες ψηλά στον τοίχο, Βόρεια και Νότια και από τους φεγγίτες ψηλά στον τρούλο, χωρίς τζάμια, έτσι ώστε να ανανεώνεται ο αέρας για τους «πολιορκούμενους».

    Το σημαντικότερο, που αποτελεί και μοναδικότητα όχι μόνο στη δική μας περιοχή αλλά και σε ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο: κατασκεύασαν πολεμίστρες (μασγάλια) στον τοίχο της εκκλησίας. Πάνω από δέκα ανοίγματα στον τοίχο, πλατιά εσωτερικά και πολύ στενά εξωτερικά, υπάρχουν και σήμερα και μαρτυρούν τον σκοπό για τον οποίον δημιουργήθηκαν. Προφανώς όταν απειλούταν ο ναός από παντοειδείς επιδρομείς οι εντός αυτού υπερασπιστές των ιερών και των οσίων της φυλής μας ήταν αποφασισμένοι και νομιμοποιούνταν να φθάσουν και στον φόνο.

Δεν παραλείπω να αναφέρω ότι μαζί με τον αείμνηστο θείο μου, ιερέα, Σπυρίδωνα Παπακωνσταντίνου και τον Γεώργιο Δ. Γιοβάνη κάναμε τις απαραίτητες ενέργειες για να έρθουν οι αρχαιολόγοι του Υπουργείου Πολιτισμού και να αξιολογήσουν το μνημείο. Οι αρχαιολόγοι ήρθαν το 1995. Εγώ δεν ήμουν τότε στο χωριό. Όπως όμως με πληροφόρησαν οι υπόλοιποι, οι αρχαιολόγοι αποφάνθηκαν ότι πρόκειται για αξιόλογο μνημείο, αλλά για να ανακαινιζόταν χρειαζόταν τότε το ποσό των 25 εκατομμυρίων δραχμών! Οπότε……

Θυμάμαι το εκκλησάκι με τις πολύτιμες εικόνες του 15^ου και του 16^ου αιώνος με τα επάργυρα καντήλια του, με το σήμαντρο του που ήταν κρεμασμένο στη μεγάλη πουρνάρα του αυλόγυρου. Οι εικόνες εκλάπησαν, εκτός από μία τρίπτυχη που φυλάσσεται από τους αρμόδιους με ασφάλεια.

Θυμάμαι τα ξέφρενα πανηγύρια τα προπολεμικά χρόνια. Και τι δε θυμάμαι……

Απάντηση λοιπόν στο δεύτερο ερώτημα: το εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής είναι ΑΞΙΟΛΟΓΟ διότι είναι το μοναδικό από τις εκκλησίες της Ελλάδος και του εξωτερικού που έχει πολεμίστρες. Ήταν πρωτόγνωρη μορφή αντίστασης. Οι πολεμίστρες βέβαια είναι παράβαση της εντολής, «ου φονεύσης». Αλλά όταν συντρέχουν λόγοι, «ανάγκα και οι θεοί πείθονται»! (φιλόσοφος Πιττακός 570πχ). Το εκκλησάκι αυτό είναι διαχρονικό έργο των 6 οικογενειών. Φανταστήτε πόσες αγωνίες και λαχτάρες κρύβει μέσα του!......

Η ενδιαφέρουσα συνέντευξη του Γιάννη Τσιαντή τελείωσε εδώ. Με το φωτογραφικό φακό αποθανατίσαμε εικόνες από την επίσκεψή μας. Μπήκαμε στη Ζωοδόχο Πηγή να προσκυνήσουμε, να θαυμάσουμε για άλλη μια φορά το υπέροχο αυτό θρησκευτικό μνημείο, που αποτελεί μοναδικό κόσμημα πολιτισμού στην περιοχή και πήραμε το δρόμο της επιστροφής, πλήρεις ικανοποίησης αλλά και σκέψεων, ερωτηματικών και ανησυχιών για την τύχη που το περιμένει.

Προσωπικά θα ήθελα να ευχαριστήσω τον αγαπητό συνάδελφο Γιάννη Τσιαντή και να τον συγχαρώ για το πνευματικό αντίδωρο που με προθυμία μας παρέδωσε, αναμένοντας και άλλες προσφορές από την πλούσια πνευματική του φαρέτρα.

ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ:

«Στο πρόσωπο του αγαπημένου Θανάση Φ. Πατσογιάννη βρήκα τον ΑΝΘΡΩΠΟ. Τον ευχαριστώ πολύ.»

Ι. Σ. Τσιαντής